Triac là gì? Tìm hiểu công dụng thực tế của Triac

Triac là gì? Triac có những điện cực nào? Công dụng của triac trong đời sống là vấn đề được khá nhiều người thắc mắc, đặc biệt là các kỹ sư, thợ điện lạnh mới vào nghề. Vì vậy ngay sau đây Mitu Power sẽ giúp bạn giải đáp tất cả các vấn đề này.

Triac là gì?

Triac là một linh kiện điện tử rất quan trọng, kích thước khá nhỏ bé, xuất hiện ở mọi bảng bo mạch điện tử hiện nay. Triac là tên viết tắt của cụm từ Triode for Alternating Curent, có thể hiểu đơn giản là linh kiện ba chân dành cho các thiết bị sử dụng dòng điện xoay chiều.

Triac là gì?

Hiện nay, Triac được chia thành 2 loại chính là:

• Triac 3Q: đây là loại Triac khi sử dụng được kích hoạt tại góc phần tư 1,2,3. Triac 3Q không có mạch bảo vệ nên hoạt động tốt nhất trong các thiết bị có tải không điện trở.

• Triac 4Q: đây là loại Triac hoạt động trong cả bốn chế độ, được trang bị thêm các linh kiện bảo vệ bổ sung như điện trở hoặc tụ điện. Khi hoạt động, Triac 4Q sẽ được mắc nối tiếp với một cuộn cảm trong thiết bị.

Cấu tạo của Triac

Triac gồm các phần tử bán dẫn, tổng cộng có đến năm lớp bán dẫn. Tất cả đều tạo nên cấu trúc đồng nhất p-n-p-n thyristor theo cả hai chiều giữa 2 cực T1 và T2 trong bảng bo mạch. Trang bị Triac giống như trang bị 2 Thyristor đấu song song ngược, có thể dẫn điện ở cả 2 đầu. Muốn Triac hoạt động ổn định thì người dùng chỉ cần cung cấp sung điện cho chân G của Triac là được.

Nguyên lý hoạt động của Triac

Trong các bo mạch điện tử, nguyên lý hoạt động của Triac giống như một công tắc điện chuyên dụng. Khi điều khiển, chúng xoay chiều các chân để tạo ra công tắc điện tạm thời để đảm bảo an toàn cho bảng mạch.

Triac có thể điều khiển dòng điện trong bo mạch bằng cả xung âm và xung dương. Đây là điểm linh hoạt khiến cho nó trở thành một bộ phận không thể thiếu đối với các bảng bo mạch điện tử hiện nay. Nhưng xét về bản chất, khi hoạt động ở xung điện âm, độ nhạy của Triac có vẻ yếu hơn so vưới hoạt động ở xung điện dương. Do vậy trên thực tế để đảm bảo mạch điều khiển Triac hoạt động tốt nhất, người ta thường sử dụng dòng điện dương để khởi động nó.

Nguyên lý hoạt động của Triac

Các ứng dụng thực tế của Triac

Với các tính năng hiện đại, linh hoạt và thông minh, Triac giúp chúng ta thuận tiện hơn trong việc chuyển đổi dòng điện xoay chiều một cách dễ dàng. Ngoài ra, khi áp dụng kích hoạt tại một góc điều khiển AC trong mạch chính có thể điều khiển được dòng điện. Đây là điểm khá ấn tượng, giúp nó được ứng dụng trong việc kiểm soát tốc độ của đông cơ đèn mờ, cảm ứng, và kiểm soát máy sưởi điện.

Bên cạnh đó, Triac cũng được ứng dụng để điều chỉnh độ sáng của đèn, tốc độ của máy cưa, tốc độ nhanh chậm của quạt, máy khoan, nhiệt độ,... Có thể thấy rằng, ứng dụng của Triac cực kỳ phổ biến, giúp tiết kiệm chi phí trong thiết bị, cũng như chi phí hao tốn điện năng trong quá trình sử dụng. Thay vì sử dụng 2 Thyristor cho các ứng dụng công suất thấp thì hiện nay người ta đã chuyển sang sử dụng Triac để thay thế.

Cần lưu ý gì khi thay thế Triac?

Dù có tính ứng dụng cao nhưng việc hoạt động liên tục khiến tuổi thọ của Triac bị rút ngán lại và thường xuyên bị hỏng. Nếu thiết bị nhà bạn bị hỏng thì bộ phận Triac hoàn toàn có thể mua. Và thay thế đơn giản, nhanh chóng. Khi thay thế Triac trong các thiết bị điện, người thay thế cần lưu ý một số vấn đề:

• Nắm được định mức của dòng điện T1, T2 một cách cụ thể để chọn cách đo và kiểm tra Triac, mua Triac phù hợp.

• Khi thực hiện chọn dòng điện IG điều khiển tối đa và tối thiểu phù hợp, nếu chọn sai dòng điện qua các chân G có thể khiến Triac nhanh chóng bị giết.

Mỗi dòng Triac khác nhau lại được thiết kế để phù hợp với từng bo mạch điện tử khác nhau. Do đó, nếu không có kinh nghiệm thì rất ít người có thể hiểu sau về Triac là gì cũng như xác định chân Triac, cách thay thế Triac phù hợp khi bị hỏng.

Hy vọng những thông tin mà Mitu vừa chia sẻ sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về Triac là gì cũng như ứng  dụng của nó trong thực tế.